Το 6^ο Πανελλαδικό Ιατροκοινωνικό Συνέδριο του Συνδέσμου μας,

πραγματοποιήθηκε στις 15 & 16 Νοεμβρίου 2002

με θέμα: «ΤΡΟΧΑΙΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ - ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΡΑΓΩΔΙΑ»

με την επιστημονική συνεργασία της Ελληνικής Εταιρίας Φυσικής Ιατρικής & Αποκατάστασης

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ

Α. Διαπιστώθηκε και επιβεβαιώθηκε – από όλους τους εισηγητές – ότι τα τροχαία ατυχήματα, αποτελούν για την Παγκόσμια κοινότητα, την Ευρωπαϊκή Κοινότητα, και κατά μείζονα λόγο για τη χώρα μας, Εθνικό και Κοινωνικό πρόβλημα άμεσης αντιμετώπισης.

1. Τα καταγραφέντα μεγέθη που συνιστούν και αναδεικνύουν το πρόβλημα (σε ετήσια βάση) είναι:

Στην Παγκόσμια Κοινότητα, καταγράφονται ένα εκατομμύριο θανατηφόρα οδικά ατυχήματα ετησίως (Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας).

Στην Ε.Ε., σημειώνονται 3,5 εκατομμύρια οδικά ατυχήματα με 42.000 νεκρούς και 1,7 εκατομμύρια τραυματίες, εκ των οποίων το 10 – 12% θα περιπέσουν σε μόνιμες αναπηρίες. (οι αριθμοί αυτοί είναι υποτιμημένοι λόγω πλημμελούς καταγραφής).

Στην Ελλάδα, κατά μέσο όρο, σημειώνονται 22.000 οδικά ατυχήματα, με 2.100 νεκρούς και 32.000 τραυματίες, εκ των οποίων 3.200 έως 3.500 άτομα απολήγουν σε μόνιμες αναπηρίες. Αυτό σημαίνει ότι σε κάθε 24ωρο έχουμε 6 νεκρούς και 67 τραυματίες, από Τροχαία Ατυχήματα.

* Χαρακτηριστικά επισημάνθηκε ότι ο συνολικός αριθμός νεκρών και τραυματιών στη χώρα μας από τους δύο Παγκόσμιους Πολέμους, τους Βαλκανικούς και της Κύπρου, είναι μικρότερος από το συνολικό αριθμό των νεκρών και των τραυματιών που προέκυψαν από τα τροχαία ατυχήματα για την χρονική περίοδο από το 1964 έως το 2000.

2. Τα τροχαία ατυχήματα καταγράφονται, ως πρώτη αιτία θανάτου για τα άτομα ηλικίας έως 40 ετών (ακολουθούν τα καρδιοαγγειακά προβλήματα και ο καρκίνος).

3. Το 80% νεκρών και τραυματιών – από τα τροχαία ατυχήματα – ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα των 16 – 44 ετών, με ότι αυτό συνεπάγεται για τις οικογένειες, την δημογραφική εξέλιξη της χώρας, την κοινωνική συνοχή και την Εθνική Οικονομία.

4. Το κοινωνικο-οικονομικό κόστος των τροχαίων ατυχημάτων, σε ετήσια βάση, υπολογίζεται:

· Για την Ε.Ε. σε 160 δις Ευρώ (54,5 τρις δρχ).

· Για την Ελλάδα σε 2.500.000 Ευρώ (» 850 δις δρχ) μόνο για την απώλεια ζωής (νεκροί).*

* Ο αριθμός αυτός είναι πλήρως υποτιμημένος διότι δεν περιλαμβάνει το κόστος των τραυματιών και του ανθρωπίνου κεφαλαίου – (απωλεσθέν παραγωγικό έργο – πόνος, θλίψη, οδύνη) και άλλων παραμέτρων, τα οποία συνεκτιμούμενα ανέρχονται σε 1 δις Ευρώ.

Β. Η Ελλάδα (και η Πορτογαλία) βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο οδικής ασφάλειας μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. με υπερδιπλάσιο – κατά κεφαλήν – αριθμό θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων, από τον μέσο όρο των χωρών της Ε.Ε. και σχεδόν πενταπλάσιο από τη Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο, που πρωτεύουν στο επίπεδο οδικής ασφάλειας.

Γ. Τα δύο τελευταία χρόνια, έχει καταγραφεί μικρή αναβάθμιση του επιπέδου οδικής ασφάλειας στην Ελλάδα, με αντίστοιχη μείωση σε νεκρούς και τραυματίες, η οποία εάν έχει συνέπεια και συνέχεια, υπολογίζεται ότι το 2015, θα επιφέρει μείωση κατά 40% στο αντίστοιχο αριθμό νεκρών σε σχέση με το 2000.

Γ₁. Στις ημιαστικές περιοχές (δημοτικά και κοινοτικά δίκτυα) καταγράφονται τα περισσότερα τροχαία ατυχήματα της τάξεως του 51%, και κατά τους θερινούς μήνες φτάνουν στο 55%, ενώ στο Εθνικό δίκτυο έχουμε ένα ποσοστό της τάξεως του 36%, και στο επαρχιακό δίκτυο 13%.

Δ. Παρά το γεγονός ότι στο τροχαίο ατύχημα εμπλέκονται, ο οδηγός (άνθρωπος), το όχημα και οι υποδομές του οδικού περιβάλλοντος (οδόστρωμα, σχεδίαση, σήμανση κ.τ.λ.) κύριος υπαίτιος θεωρείται ο οδηγός - ανθρώπινη συμπεριφορά – και η έλλειψη συμμόρφωσης του στις διατάξεις του Κ.Ο.Κ.

Ε. Καρδιά της μείωσης των τροχαίων ατυχημάτων είναι η ενημέρωση και η πρόληψη.

Στ. Ως πρωτογενείς παράγοντες ΠΡΟΛΗΨΗΣ στη μείωση των τροχαίων ατυχημάτων κατεγράφησαν, η ταχύτητα, το αλκοόλ και το κακό οδικό δίκτυο.*

* Για το οδικό δίκτυο:

Έχει ξεκινήσει η σύνταξη Εθνικού Σχεδίου για την οδική ασφάλεια, που περιλαμβάνει πλειάδα μέτρων για τη δημιουργία ασφαλούς οδικού περιβάλλοντος και την ασφάλεια των μετακινήσεων.

Αξίζει όμως να υπογραμμισθεί, ως απολύτως αποδεκτό, ότι η επένδυση στην οδική ασφάλεια ύψους 1 εκατομμυρίου Ευρώ, δημιουργεί αποφυγή κοινωνικο-οικονομικού κόστους μεταξύ 10 – 100 εκατομμυρίων Ευρώ (συντελεστής αποδοτικότητας 10 – 100).

Ζ. Ως δευτερογενής παράγοντας στη μείωση των τροχαίων θυμάτων, δηλ. των επιπτώσεων του γενομένου ατυχήματος (εκτός της ενημέρωσης και της πρόληψης), είναι η βελτίωση της φροντίδας και των υποδομών των τραυματιών, με στόχο τη μείωση των θανάτων και των σοβαρών αναπηριών.

Ζ₁. Κυρίως κρίνεται απαραίτητη η βελτίωση των υπηρεσιών και των υποδομών της ΕΠΕΙΓΟΥΣΑΣ ΠΡΟΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ, διότι εξασφαλίζει τη ΧΡΥΣΗ ΩΡΑ και σώζει ζωές. (Αφορά την έγκαιρη παρουσία των μονάδων: της Αστυνομίας, του Πυροσβεστικού σώματος και του ΕΚΑΒ, για τη σύντομη μεταφορά και διακομιδή των τραυματιών στο νοσοκομείο).

Επίσης καταγράφθηκε η έλλειψη επικοινωνίας και συντονισμού των υπηρεσιών της Αστυνομίας, της Πυροσβεστικής και του ΕΚΑΒ, λόγω διαφορετικού τηλεφωνικού αριθμού αναγγελίας του περιστατικού – 100, 199, 166 αντίστοιχα -.

Ζ₂. Εξίσου απαραίτητη κρίνεται η αναδιοργάνωση των Τ.Ε.Π. (Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών) σε κάθε Γενικό Νοσοκομείο με αυτονομία και χωροταξική, εξοπλιστική και στελεχιακή αυτοτέλεια

Ζ₃. Οι κλίνες των Μ.Ε.Θ. (Μονάδες Εντατικής Θεραπείας), κρίνονται εντελώς ανεπαρκείς, για το μεγάλο αριθμό των τραυματιών από τροχαία ατυχήματα, ειδικώς σε περιπτώσεις μαζικών ατυχημάτων, (λεωφορεία κ.τ.λ.).

* Στην Ελλάδα 4 στους 6 θανάτους των τραυματιών,κρίνονται άδικοι, και οφείλονται στην ανεπάρκεια των υπηρεσιών Ζ₁, Ζ₂, Ζ₃.

Στατιστικά στην Ελλάδα, αναφέρεται «κακή έκβαση» των τραυματιών σε ποσοστό 78%, έναντι του 30-35% των χωρών της Ε.Ε.

* Εκτιμάται ότι εάν το επίπεδο ποιότητας και αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών φροντίδας του τραυματία στη χώρα μας, πλησιάσει τον αντίστοιχο μέσο όρο των χωρών της Ε.Ε., οι θάνατοι των τραυματιών των τροχαίων ατυχημάτων μπορούν να μειωθούν έως και 43%.

Η. Το 47% των παιδικών ατυχημάτων, οφείλονται στα τροχαία ατυχήματα, ενώ δεν υπάρχει αντίστοιχο Κέντρο παιδικού τραύματος.

Θ. Η μείωση των τροχαίων ατυχημάτων απαιτεί επιμονή και υπομονή.

Όσο υπάρχει έστω και ένας νεκρός ή ένας σοβαρά τραυματισμένος συνάνθρωπός μας, από τροχαίο ατύχημα, δεν δικαιούμαστε να εφησυχάζουμε.

Απαιτείται υπεύθυνη, οργανωμένη και συνεχής προσπάθεια όχι μόνο από την Πολιτεία αλλά και από τους επιστημονικούς και κοινωνικούς φορείς, αλλά και από κάθε πολίτη για να επιτύχουμε.

Έως ότου επιτύχουμε το μηδενισμό των τροχαίων ατυχημάτων (εάν αυτό είναι εφικτό), να θυμόμαστε ότι η Ιατρική αποκατάσταση των παθόντων δεν αρκεί, ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ και η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ και ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΤΟΥΣ ΕΝΤΑΞΗ, στο κοινωνικό σύνολο, στα πλαίσια της Κοινωνικής μας αλληλεγγύης. ΠΡΟΚΟΠΗΣ Α.